Problemen met de urinewegen worden in het vakjargon vaak benoemd met de term FLUTD (Feline Lower Urinary Tract Disease).  Dit is een verzamelnaam voor de verschillende  aandoeningen van de lagere urinewegen die kunnen optreden bij katten, zoals urinestenen en diverse andere oorzaken die irritatie van de urineblaas kunnen veroorzaken.

FLUTD wordt het vaakst gezien bij oudere gecastreerde katers met overgewicht.  Vaak brengen ze meer tijd door binnenshuis en worden ze gevoed met korrels  waardoor ze minder vocht opnemen via de voeding.  Men vermoedt dat deze katten minder frequent plassen dan andere katten die buiten gaan waardoor de  urine een langere tijd in de urineblaas verblijft.

FLUTD kan zowel voorkomen bij katers als bij kattinnen. We kunnen wel opmerken dat het vaker voorkomt bij katers doordat de plasbuis van de kater veel nauwer is dan die van kattinnen.

Binnen de FLUTD groep, is de meest voorkomende aandoening  een ontsteking van de urineblaas :  ook wel FIC genoemd (Feline Idiopatische Cystitis).   De oorzaak van deze ontsteking is steeds onbekend.

Urineweginfecties kunnen ook een vorm van FLUTD zijn. Maar deze gevallen worden zeer weinig gezien.  Bloed in de urine van katten wijst niet altijd op een infectie maar eerder op een blokkering van de urinewegen  (urethraplug ), blaasstenen of ontsteking van de blaaswand.   

De vorming van kristallen en stenen in de urinewegen komt ook vaak voor bij FLUTD. Deze stenen en kristallen kunnen voor heel wat last zorgen bij de kat.  De meest voorkomende soorten zijn de struviet- en calciumoxalaat stenen.

Wanneer struvietkristallen gecombineerd worden met slijm kunnen deze een urethraplug gaan vormen. Deze plug of stop bevindt zich in de urethra of plasbuis die de verbinding vormt tussen de urineblaas en de buitenwereld.

Opgelet! Wanneer je kat niet goed kan plassen, kan het zijn dat er een verstopping is van de plasbuis. Indien je dit vermoedt moet je zo snel mogelijk contact opnemen met de dierenarts.

Wat is de oorzaak?

FLUTD heeft verschillende oorzaken. Enkele van deze oorzaken worden hieronder opgesomd:

• Blaasstenen (urolithiasis): hier ontwikkelen er zich stenen in de blaas . De meest voorkomende stenen zijn struviet-en calciumoxalaatstenen.
• Een bacteriële infectie van de blaas komt zelden voor bij katers, iets vaker bij katinnen.
• Urethrale plug: een obstructie van de plasbuis bij katers. Er is een opstapeling van eiwitten, cellen, kristallen en neerslag in de urine. Samen gaan deze een plug of een stop vormen. Deze kan niet altijd worden uitgeplast . Ook kleine blaasstenen kunnen komen vast te zitten in de plasbuis. Deze kunnen erge irritatie of ontsteking veroorzaken.
• Een defect in de anatomie of bouw van de lagere urinewegen: door dit defect kan de plasbuis vernauwd zijn of door een beschadiging van de plasbuis kan er secundair bindweefsel de uitgang gaan vernauwen en gelijkaardige symptomen kan gaan geven.
• Tumor: Het voorkomen van een tumor in de onderste urinewegen is zeldzaam. Als dit voorkomt is het voornamelijk bij oudere katten.
• FIC ( Feline idiopatische cystitis): ontsteking van de blaas met een onbekende oorzaak. Men vermoedt dat stress hierbij een rol speelt.
• Stress
• Voeding of te weinig opname van vocht.

Wat zijn de symptomen?

Als uw kat enkele van deze symptomen vertoont, neem dan contact op met de dierenarts.

• Minder eetlust
• Frequent likken aan de genitale zone
• Minder actief zijn
• Plasjes buiten de kattenbak of op abnormale plaatsen
• Frequent kleine plasjes
• Persen tijdens het plassen
• Miauwen/geluid maken tijdens plassen
• Verschillende pogingen doen om te plassen maar telkens maar een kleine hoeveelheid urine die geloosd wordt
• Donker gekleurde urine of bloed in de urine
• Verminderde of volledig verlies over de controle van de blaas
• Opgezette urineblaas
• Nierschade kan optreden in een vergevorderd stadium

Blokkage van de urinewegen: SPOED!

Een obstructie of een blokkage van de urethra of de plasbuis is een levensbedreigende conditie.  Wanneer u merkt dat uw huisdier niet kan plassen is het noodzakelijk om meteen een dierenarts te contacteren. Het gaat hier over een medische urgentie.

Behandeling en preventie

De behandeling hangt af of de kat een obstructieve (waarbij de kat niet meer kan plassen)  of een niet-obstructieve  vorm van FLUTD heeft.

Wanneer er een obstructie is, moet er snel gehandeld worden. Dit is een urgentie. Eerst en vooral zal de blokkage verwijderd worden door het plaatsen van een urinesonde onder verdoving. Dit zal voor meer comfort zorgen voor de kat. De urine die verzameld werd zal geanalyseerd worden. Vloeistoftherapie zal ook opgestart worden. De kat zal gehospitaliseerd worden. De sonde wordt normaal gezien na een 3-tal dagen verwijderd. Bij een ernstige blokkade wordt er ook bloed genomen om na te gaan of de nieren schade hebben opgelopen door de druk. Er zal ook verder behandeld worden met pijnstilling, onstekingsremmers en antibiotica indien nodig.

Zowel bij een obstructieve als een niet obstructieve FLUTD is het management thuis zeer belangrijk. De kat schakelt het best over naar een aangepast dieet. Het is ook zeer belangrijk om de kat te stimuleren om grote hoeveelheden water  te drinken. Katten drinken het liefst uit een grote kom (waar hun snorharen de rand niet raken). Ze houden ook van stromend water. Het aanbieden van een drinkfontein is zeker een meerwaarde voor uw kat (deze is verkrijgbaar in onze praktijken).  Het toedienen van supplementen (ook verkrijgbaar in onze praktijken) die de  gezondheid van de urineblaaswand onderhouden (bv veenbessen) bewijzen ook hun effect. Het minimaliseren van stress is ook een zeer belangrijke factor waar rekening mee gehouden moet worden. Het gebruik van feromonen (Feliway®) kan hier zeker hulpmiddel zijn maar overleg altijd eerst met uw dierenarts.  Het is aangewezen om regelmatig op controle te komen zodat de kat goed opgevolgd kan worden.

Een kattenconsult aan huis door onze assistentes Lotte of Inne is ook zeker een aanrader voor iedereen die het stressniveau van zijn kat zo laag mogelijk wil houden. Dit gaat in veel gevallen ook plasproblemen voorkomen of verhelpen.

Aangepaste voeding

Het is belangrijk om de kat met blaasproblemen een voeding te verschaffen die laag is in magnesium en fosfaten. Het best wordt natte voeding gegeven. Deze bevat een grote hoeveelheid vocht dat ervoor zal zorgen dat de kat vaker plast en waardoor de blaas vaker gespoeld wordt. Overgewicht bij de kat kan het ontstaan van FLUTD stimuleren. Deze katten vallen het best wat af.  Een voorbeeld van deze soort voeding is het Hill’s: Urinary care C/D®,Urinary care C/D stress ® , Urinary care C/D stress  reduced calories ® en Urinary care C/D stress + metabolic  gamma. Deze voeding bestaat zowel in korrels als in natvoeding.  Deze voeding maakt een belangrijk deel uit van de behandeling  van aandoeningen van de lagere urinewegen (FLUTD). Het zorgt zowel voor het oplossen van steriele struvietstenen als  voor de behandeling  op lange termijn voor kristallen en blaasstenen, urethrapluggen en Feline Idiopathische Cystitis(FIC). Het overschakelen op deze voeding gebeurd het best in samenspraak met de dierenarts.